Kürşad İhtilali Kürşat ihtilali TÜRK tarihinde karakteristik ve çok önemli bir
olaydır. Türkler’in tarihleri boyunca bağımsızlıklarını kaybettikleri
sadece 5000 yıllık tarihlerinde 50 yıllık bir dönemdir. Ve Kürşat
İsyanı da, ilk ve son olan bu esaret yıllarına son vermiştir.
Prens Kürşat, Göktürk Hanedanı’ndan 10. Büyük Türk İmparatoru Çuluk
Kağan’ın küçük oğludur. 630 lu yıllarda kararsız bir adam olan yeni
Türk Hakanı Kara Kağan’ın basiretsiz idaresi, üst üste gelen soğuk ve
kıtlık yılları Türk illerinde büyük tahribat yaptı. Bu durumdan
yararlanan Çin Ordusu, Türk Ordusu’nu bozdu. Kara Kağan ile 100000
Türk, Çinliler’e esir düştü. Yönetim kadrosu esir alınan Türkler
bağımsızlıklarını kaybettiler.
Türkler kendilerine Çin tarafından atanan Sirba Kağan’ı tanımadılar.
Gizli gizli 40 kişilik bir ihtilal komitesi kurdular. 40 Türk
asilzadesi Prens Kürşad’ı başkan seçtiler.
Türk ihtilal komitesinin planı şöyleydi.Çin imparatoru Li Şihmin
esir edilecek, Türk illerine kaçırılacak, sonra Çin sarayında esir
tutulan 100000 Türk’e karşılık değiştirilecek. İhtilal başarıya ulaşır
ulaşmaz da süratle Türkler ayaklanacaklar ve savaşarak
bağımsızlıklarını ve topraklarını geri alacaklardı.
Kürşad ve 39 arkadaşı ;kılık değiştirerek gezen Çin İmparatoru’nu
kaçırmak için Çin’e girdiler. Ancak o gece fırtına çıktı ve İmparator
saraydan ayrılmadı. Kürşad gecikilirse ihtilalin duyulup Türkler’in
kılıçtan geçirilmesinden korktu. Akıl almaz bir cesaretle, imparatorluk
sarayını basıp imparatoru silah kuvvetiyle ele geçirmeye karar verdi.
Arkadaşlarının Çinliler’le kıyas edilmez derecede iyi silah
kullanmalarına güveniyordu.
Gerçekten o gece 40 Türk asilzadesi sarayı bastı. Pek kanlı bir
çarpışma oldu. Yüzlerce Çinli muhafız, 40 Türk’ün keskin nişancılığına
ve vuruş maharetine dayanamadı. Türk okları ve kılıçları altında can
verdi. Çinli askerlerin yerden biter gibi çoğalmalarını gören Kürşat,
sarayı terketmek emrini verdi. İmparatorun ahırına hücum eden 40 Türk,
seyisleri öldürüp atlara atladılar ve Çin başkentinden çıkmayı
başardılar. Ancak bütün bir Çin Ordusu 40 Türk’ün peşine takıldılar.
Vey ırmağı kıyısına gelen 40 kahraman bir kaç yüz Çin askerini
okladıktan sonra, gözyaşartıcı bir kahramanlık sahnesi içinde öldüler.
Kürşad ve 39 arkadaşı, Vey ırmağı kıyılarının sarı toprakları üzerinde
kaldılar.
İhtilal başarılamadı diye Çin boyunduruğundaki Türkler sinmediler.
Bütün Türk illerinde bir İstiklal rüzgarı esti. Hiç bir milletin
tarihinde böyle bir kahramanlık olayı yoktur. 40 Türk’ün saldırısı
düşmanları iliklerine kadar ürpertti. Türkler’de ise önüne geçilemez
bir derecede kabarmış olan bir bağımsızlık arzusunu kamçıladı. Kürşad
ve 39 arkadaşının bu kahramanlığı tüm Türk illerine dalga dalga yayıldı
ve TÜRK esaretine son verdi.
Bugünün Türkleri de atalarının genlerini taşıyıp, 40 Türk
asilzadesinin kahramanlığını ve Kürşad İsyanı’nı yarınlarına
taşımalıdır. Her Türk Kürşad İsyanı’nı bilmelidir. Anlatmalıdır,
öğretmelidir.